Doel is een verlaten dorp nabij Antwerpen en staat bekend als de spookstad van België. Wanneer je liefhebber bent van urban exploring en hier in de buurt bent raad ik je zeker aan hier eens te gaan kijken. En het is nog legaal ook!
Verlaten plekken in België
België is een populair land onder urban explorers vanwege de vele verlaten gebouwen en terreinen. Zelf raakte ik ook in België in de ban hiervan, nadat ik in 1998 het verlaten Formule 1-circuit van Nijvel had bezocht. Dit inspireerde me er zelfs toe om in 2003 een website over verlaten racecircuits te beginnen.
Een van de bekendste verlaten plekken in België is het dorp Doel, ingesloten door de Antwerpse haven. Het was ook een geplande havenuitbreiding die ervoor zorgde dat Doel een spookdorp werd. Hoewel de term spookdorp niet helemaal correct is. Er wonen namelijk nog steeds mensen in Doel. Doch veruit de meeste huizen zijn onbewoond. Verderop in dit artikel zal ik vertellen hoe dat zo gekomen is.
Mijn bezoek aan spookstad Doel
De eerste keer dat ik van spookstad Doel hoorde was door een YouTube-video van StukTV. De jongens van dit populaire kanaal wilden gaan overnachten in Doel. Daarbij gingen ze ook de verlaten huizen binnen. Op een zolder troffen ze een strop aan.
Enigszins geïntimideerd door deze enge vondst gingen ze weer naar buiten en bonsden op de deur van de kerk. Net op dat moment sloeg de kerkklok 12 uur. Daar schrokken ze zo van dat ze ervan af zagen om in Doel te overnachten.
Het was door deze vermakelijke video dat ik mij van het bestaan van deze spookstad in België bewust werd. En als gelegenheids-urban explorer kwam deze verlaten locatie op mijn verlanglijstje te staan.
Op 6 juni 2023 was ik onderweg naar Antwerpen en Gent. Antwerpen is vanuit mijn woonplaats Heerenveen een kleine drie uur rijden. Omdat ik al in de ochtend was vertrokken had ik voldoende tijd voor een bezoek aan Doel.
Bereikbaarheid van Doel
Via de Liefkenshoektunnel, waarvoor tol moet worden betaald, bereik je het Antwerpse havengebied. Daar staat Doel gewoon aangegeven, een kwestie van de borden volgen. Via een slingerweg tussen de havendokken en bedrijven door bereik je het spookdorp.
Omdat Doel niet altijd voor iedereen met de auto toegankelijk is staan aan de toegangsweg zogenaamde zakpalen. Dit zijn palen die in de grond kunnen zakken. Houd hier rekening mee wanneer je Doel gaat bezoeken!
Doel is alleen voor iedereen toegankelijk op werkdagen van 6:00 tot 18:00 uur. Daarbuiten, in het weekend en op feestdagen is Doel alleen toegankelijk met de auto voor wie de Belgische nationaliteit heeft. Per motor, fiets of te voet is Doel altijd toegankelijk.
Omdat ik er op een doordeweekse dag was kon ik gewoon doorrijden. Een groot geel bord wees mij erop dat Doel een bewoond dorp is, dat ik de bewoners moest respecteren en niet de gebouwen binnen mocht gaan.
Op urban exploring in spookstad Doel
Nadat ik mijn auto had geparkeerd voor de kerk, waar de jongens van StukTV zo schrokken van de kerkklok, ging ik te voet het spookdorp verkennen. Op YouTube had ik gezien dat je voorheen zo de huizen binnen kon lopen. Doch dit is nu niet meer het geval. Alle deuren en ramen waren dichtgemaakt met metalen platen.
Hoewel het natuurlijk verleidelijk is een gebouw binnen te gaan is dit ook gevaarlijk. Na vele jaren leegstand zijn de houten vloeren verrot en kun je er makkelijk doorheen zakken. Wat dat betreft is het dus goed dat alles nu hermetisch is afgesloten.
Tijdens mijn wandeling maak ik video-opnames voor mijn vlog. Onderweg zie ik verpauperde huizen die onder de graffiti zitten. Via een steeg tussen twee huizenblokken door kom ik in een klein parkje. Ook is het hier mogelijk een van de achtertuinen van de huizen in te lopen. Een gek idee om zomaar achterhuis te gaan. Doch hier woont reeds heel lang niemand meer. Bij de achterdeur zie ik dat men een poging heeft gedaan de woning binnen te komen.
Na bijna een uur door Doel te hebben gewandeld keerde ik terug naar de kerk waar ik mijn auto had geparkeerd. Op datzelfde moment arriveerde juist een bus met allemaal toeristen, die spookstad Doel kwamen bekijken.
Hoe Doel een spookstad werd
Tot 1999 was Doel een levendig dorp in de gemeente Beveren in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. Begin jaren zeventig telde het circa 1300 inwoners. Doch de eerste bedreiging voor het voortbestaan van Doel ontstond al in de jaren zestig!
In 1963 ontstonden de eerste plannen voor een uitbreiding van de Antwerpse haven ten kostte van Doel. Het dorp moest plaatsmaken voor nieuwe havendokken, industrie en een kerncentrale. Om die reden werd in 1968 een bouwverbod voor Doel afgekondigd.
In 1969 begon de bouw van de kerncentrale nabij Doel. Deze is sinds 1974 in gebruik.
Na een economische terugval eind jaren 70 wordt het plan voor de uitbreiding van de Antwerpse haven ingetrokken. Daarmee lijkt het voortbestaan van Doel gegarandeerd.
Met de economische vooruitgang in de jaren 90 ontstaan er echter weer plannen voor uitbreiding van de Antwerpse haven. Net ten zuiden van Doel plant men een nieuw containerdok. Dit roept vragen op over de leefbaarheid van het dorp. In 1999 besloot de Vlaamse regering dat het dorp Doel plaats moest maken voor de aanleg van het Saeftinghedok.
Bewoners konden hun woning vrijwillig verkopen aan de Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO). Onzeker over de toekomst van hun dorp maakten velen hier gebruik van. Zo liep het dorp langzaamaan leeg. Doch een klein aantal inwoners weigerde hun huis te verkopen en te vertrekken.
Op 1 mei 2003 telde Doel nog slechts 214 inwoners. Omdat er nog maar 8 leerlingen waren wordt op 1 september van dat jaar de dorpsschool gesloten. En zo verandert Doel beetje bij beetje in een spookstad.
Krakers
De leegstaande woningen werden ingenomen door krakers. Aanvankelijk werd dit tijdelijk gedoogd door de Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO), die eigenaar was van de huizen. Doch door de vele media-aandacht ontstond het beeld dat in Doel wetteloosheid heerste. Dit leidde tot een golf van nieuwe krakers en inbraken.
De MLSO gaf de krakers in 2006 de kans de door hen gekraakte woning te huren. Krakers die hier geen gebruik van maakten werden uit de woning gezet. Sindsdien wonen er geen krakers meer in Doel en keerde de rust terug. In 2008 is men begonnen met het slopen van leegstaande gebouwen buiten de dorpskern.
Is er nog een toekomst voor Doel?
In 2018 werden de plannen voor de havenuitbreiding plotseling gewijzigd. Hierin is ruimte om Doel te laten voortbestaan. Maar of het ooit weer een levendig dorp wordt? In dat geval zou men de meeste huizen moeten afbreken en hiervoor nieuwe in de plaats bouwen. Voorlopig zal Doel nog wel een spookstad blijven.
Een bezoekje aan Doel leent zich uitstekend met een stedentrip naar Antwerpen. Wat je allemaal in Antwerpen kunt doen lees je in het artikel ‘Antwerpen in één dag’.
Of klik hier voor de overnachtingsmogelijkheden in de buurt van Doel!